Choroby hematologiczne

Hematologia to dział, który zajmuje się tego typu chorobami. Jest to specjalność wymagająca ciągłego rozwoju, ponieważ choroby krwi od zawsze stanowią wyzwania nie tylko dla lekarzy, ale także dla chorych. Hematologia zajmuje się nie tylko badaniem samego procesu hematopoezy, ale także immunologią, epidemiologią oraz farmakologią chorób krwi.

Białaczka

Białaczka dotyczy grupy chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. Sama nazwa wywodzi się od białego koloru próbki krwi chorego na białaczkę. Choroba charakteryzuje się zmianami leukocytów we krwi szpiku oraz narządach wewnętrznych; węzłach chłonnych śledzionie. Statystycznie białaczka występuje częściej u mężczyzn w stosunku 3:2.

Zmienione leukocyty powstają z komórek macierzystych  w związku z tak zwaną transformacją białaczkową. Dochodzi wtedy do zmian cytokinematycznych, metabolicznych oraz antygenowych, których przyczyna mogą być współdziałające ze sobą czynniki. Takimi czynnikami mogą być np. retrowirusy, lub czynniki zewnętrzne takie jak środki chemiczne, zakażenia, czy promieniowanie jonizujące. Wszystko to wpływa osłabiająco na układ immunologiczny lub ułatwia transformację białaczkową.

Niedokrwistość

Niedokrwistość, czyli anemia to stan niedoboru krwinek czerwonych i hemoglobiny. Dochodzi do obniżenia liczby krwinek czerwonych poniżej normy i ilości hemoglobiny. Objawia się to bladością skóry, błon śluzowych, przyspieszoną akcją serca, szumami w uszach, zawrotami głowy i znużeniem.

Niedokrwistość dzielona jest na trzy grupy:

• Spowodowana utratą krwi
• Będąca wynikiem upośledzonego wytwarzania erytrocytów
• Związana ze skróconym życiem erytrocytów

Przed podjęciem leczenia ważne jest ustalenie przyczyny niedokrwistości. Ostra niedokrwistość pojawia się po utracie około 20% objętości krwi u osoby dorosłej. Samo leczenie polega głównie na zahamowaniu krwawienia i przetoczeniu koncentratów krwinek czerwonych, preparatów krwiozastępczych oraz płynów infuzyjnych. Rokowanie uzależnione jest od przyczyny. Anemia jest często lekceważona. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia może przynieść szybką poprawę i dobre rokowania. Nieleczona anemia prowadzi do wyniszczenia organizmu i poważnych komplikacji.

Skazy krwotoczne płytkowe

Skaza krwotoczna to skłonność do krwawień w obrębie tkanek takich jak błony śluzowe i skóra, narządów np. nosa i układów pokarmowego, ośrodkowego układu nerwowego i innych. Wyróżnia się trzy rodzaje skazy krwotocznej:

• Skaza płytkowa
• Skaza naczyniowa
• Skaza osoczowa

Najczęściej występują skazy krwotoczne płytkowe. Mogą być one związane z zaburzeniami liczby płytek krwi. W wyniku zmniejszonej ilości płytek nie możliwe jest tworzenie się czopa zakrzepowego, co powoduje niedobór czynników krzepnięcia, w wyniku braku ich podaży przez płytki krwi.

W leczeniu skazy stosuje się leczenie objawowe. W domowym leczeniu wskazane są preparaty, które uszczelniają ściany naczyń włosowatych. W leczeniu specjalistycznym stosuje się przetaczanie zawiesiny płytek krwi. Dodatkowo stosowane są preparaty farmakologiczne, które hamują reakcje immunologiczne. Korzystne dla zdrowia jest także operacyjne usunięcie śledziony, która jest nadmiernie czynna w procesie niszczeniu płytek krwi. Dzięki tej operacji liczba płytek w krótki czasie zwiększa się, a objawy skazy ustępują.

Przewlekłe białaczki limfatyczne

Przewlekłe białaczki limfatyczne jest to grupa chorób hematologicznych, które należą do klonalnych chorób  limfoproliferacyjnych. Choroby te występują przede wszystkim u osób starszych po 60. roku życia. Statystycznie choruje więcej mężczyzn niż kobiet. W porównaniu do innych typów białaczek są łagodniejsze i przy odpowiednim leczeniu skutkują nawet kilkunastoletnim przeżyciem.

Białaczki limfatyczne objawiają się między innymi powiększeniem węzłów chłonnych, śledziony, wątroby, obrzękiem kostek i wysypką. Zdarza się, że nie występują żadne niepokojące objawy, szczególnie na początku choroby. Choroba ta spowodowana jest nabytymi uszkodzeniami DNA w komórce w szpiku. Mimo iż uszkodzenia nie są dziedziczne to czynniki genetyczne prawdopodobnie wpływają na wystąpienie choroby. Dowodzą tego badania, że krewni pierwszego stopnia chorych na białaczkę limfatyczną są trzy razy bardziej narażeni na tą chorobę, niż pozostałe osoby.

Ten typ białaczki charakteryzuje się tym, że gromadzenie komórek białaczkowych w szpiku nie przyczynia się do tak znacznego upośledzenia produkcji krwinek, w przeciwieństwie do ostrej białaczki limfocytowej. Dlatego też początek przebiegu przewlekłej białaczki jest łagodny.

Chorzy na białaczkę limfatyczną to w 95% osoby po 50. roku życia. Rzadko chorują osoby poniżej 45. roku życia.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy chorób hematologicznych